فساد مالی(به انگلیسی: Corruption)، پدیدهای پیچیده، چند بُعدی و دارای علل و آثار چندگانه است که در اوضاع مختلف، نقش و نمودهای متفاوتی مییابد. فساد مالی، گاهی به صورت معضل ساختاری سیاست یا اقتصاد و گاهی بهصورت مسألهای فرهنگی و اخلاقی فردی تلقّی میشود و میتواند مشروعیّت نظام را بهخطر بیندازد. گرچه شکلی که فساد مالی به خود گرفته در طول تاریخ و از یک قوم به قوم دیگر تغییر یافته است؛ لیکن هم در نظامهای حکومتی سلطهطلب و هم در نظام های حکومتی دموکراتیک بیماری شایعی بهشمار می آید که افزایش های چشم گیری در بروز آن غالبا با تغییر ساختار قدرت سیاسی و اجتماعی ملازمه دارد.
آثار فساد مالی بر متغیرهای اقتصادی
1. تخصیص منابع بهصورت غیر کارآ؛ فساد مالی، روند کار بازارها و تخصیص منافع را مختل میکند؛ زیرا توان دولت را برای وضع مقررات کنترلی و نظارتهای مورد نیاز برای اصلاح نقایص بازار کاهش میدهد. در صورتیکه دولت نتواند نقش نظارتی خود را در بانکها بیمارستانها، مراکز توزیع مواد غذایی، سیستم حمل و نقل بازارهای مالی و مانند آن ایفا کند، بیتردید بخشی از فلسفه وجودی خود را از دست میدهد. از طرف دیگر، چنانچه دولت یا دولتمردان برای سوء استفاده و با هدف منافع در امور دخالت کنند -مانند ایجاد انحصارات دواتی برای منافع شخصی- خودبهخود بر میزان مشکلات و کاستیها افزوده میشود.
2. توزیع نابرابر درآمد و افزایش نابرابری؛ فساد مالی باعث کاهش درآمدها و افزایش هزینههای دولتی میشود که در پی آن کسری بودجه دولت افزایش می یابد و دولت نمیتواند برنامهریزی مالی جامع و درستی داشته باشد. فساد مالی نابرابری در درآمدها را نیز افزایش میدهد؛ زیرا به افرادی که موقعیت مناسبی برای سوء استفاده و رشوهخواری دارند، امکان میدهد به قیمت ضایع کردن حقوق دیگران، به تأمین منافع خود بپردازند. شواهد و مدارک محکم نشان میدهد که بخشی از تغییرات توزیع درآمد در سالهای اخیر بهویژه در کشورهایی که پیش از این دارای اقتصاد متمرکز بودهاند ناشی از خلاف قانون و مفاسدی نظیر خصوصیسازی است.
3. تولید غیر کارآ و از بین رفتن انگیزه؛ فساد، موجب از بین رفتن انگیزه میشود؛ چراکه افراد توانمند و خلاق در فضایی که فساد مالی زیاد باشد، ترجیح میدهند انرژی و توان خود را صرف کارهای خلاف و رانتجویی کنند و کمتر به فعالیتهای سازنده و مؤثر روی آورند. بهعبارت دیگر، استعدادهای درخشان و کارآفرین بهسمت کارهای غیر تولیدی و نامولد سوق پیدا میکند و مدیران نیز به فعالیتهایی بها میدهند که عایدیهای کلانی برای آنها داشته باشد
4. توجه کمتر به خدمات عمومی؛ فساد مالی باعث میشود ترکیب مخارج دولت عوض شود؛ چراکه دولتهای فاسد برای خدمات عمومی نظیر آموزش و پرورش و بهداشت کمتر هزینه میکنند و بیشتر سرمایهگذاری دولت بهسمت فعالیتهایی سوق مییابد که پیچیده و پر هزینه بوده و کمتر مورد ارزیابی قرار میگیرد. این امر باعث افزایش هزینههای عملیاتی و تعمیر و نگهداری نیز خواهد شد. مطالعات در این مورد نشان داده که اگر کشوری درجه فساد خود را از شش به هشت برساند، مخارج آموزشیاش بهمیزان ½ درصد افزایش مییابد.
5. تحمیل هزینههای زیاد بر جامعه؛ فساد بهصورت مالی اختیاری (با هزینههای رفاهی زیاد) عمل میکند. در مواری که فساد مالی بهصورت متمرکز صورت نمیگیرد، ماهیت اتفاقی و تصادفی آن باعث میشود هزینههای فراوانی بر جامعه تحمیل شود؛ زیرا هزینههای جستجو و پیدا کردن فرد و یا افراد رشوهگیر نیز به هزینههای مذاکره و رشوه پرداختشده افزوده میشود. وقتی فساد بهصورت متمرکز نباشد، ممکن است تعهدهایی که با پرداخت رشوه حاصل شده، تحقق پیدا نکند.
فساد مالی ناشی از عوامل مختلف فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، حقوقی و اقتصادی است. شناخت همه جانبه این عوامل از پیش¬نیازهای مبارزه جدی با فساد مالی است. بررسی علل و عوامل فساد مالی در علم اقتصاد به حدود نیم قرن پیش بازمی گردد؛ یعنی زمانی که اقتصاددانان موضوع رانتجویی را مطرح کردن و فعالیت های رانت جویی غیر قانونی فساد مالی نامیده شد.
شاخصهای مختلفی را برای اندازهگیری میزان شیوع پدیده فساد مالی در یک جامعه مطرح کردهاند.
در این صفحه تعداد 673 مقاله تخصصی درباره فساد مالی که در نشریه های معتبر علمی و پایگاه ساینس دایرکت (Science Direct) منتشر شده، نمایش داده شده است. برخی از این مقالات، پیش تر به زبان فارسی ترجمه شده اند که با مراجعه به هر یک از آنها، می توانید متن کامل مقاله انگلیسی همراه با ترجمه فارسی آن را دریافت فرمایید. در صورتی که مقاله مورد نظر شما هنوز به فارسی ترجمه نشده باشد، مترجمان با تجربه ما آمادگی دارند آن را در اسرع وقت برای شما ترجمه نمایند.
مقالات زیر هنوز به فارسی ترجمه نشده اند. در صورتی که به ترجمه آماده هر یک از مقالات زیر نیاز داشته باشید، می توانید سفارش دهید تا مترجمان با تجربه این مجموعه در اسرع وقت آن را برای شما ترجمه نمایند.
Keywords: فساد مالی; Codes of conduct; Corporate social responsibility; Corruption; Developing countries; Multi-stakeholder initiatives; National Business Systems;