لیپید(به انگلیسی: Lipid) ردهای از ترکیبات آلی دارای هیدروکربن هستند که از مواد بنیادین برای ساختار و کارکرد سلول های زنده بشمار میآیند.
لیپیدها ترکیبات آلی نا متجانسی (هتروژنی) هستند که معمولاً در آب نامحلول ولی عمدتاً در حلالهای غیرقطبی محلول میباشند و به کمک حلالهای آلی میتوان آنها را از بافتهای مختلف استخراج کرد. تعریف فوق که به وسیلهٔ بلور Bloor ارائه شدهاست در تمام موارد صادق نیست. زیرا محلول بودن این ترکیبات در حلالهای آلی عمومیت ندارد و نمیتواند پایه و اساس تقسیمبندی قرار بگیرد. مثلاً فسفاتیدها؛ اسفنگومیلینها و سربروزیدها که جزء ترکیبات لیپیدی میباشند به ترتیب نامحلول در استون و اتر هستند.
لیپید ها را می توان به صورت زیر به دسته های مختلف تقسیم بندی کرد:
1-اسیدهای چرب: این دسته از لیپیدها ساختمان اسید مونوکربوکسیلیک دارند و دارای تعداد اتم کربن معمولا زوج ( 4 تا 30 ) در یک زنجیره خطی هستند. اسید های چرب می توانند به صورت اشباع و غیر اشباع ( دارای پیوند دوگانه) باشند.
2- چربی های خنثی: این دسته از لیپیدها تری آسیل گلیسرول دارند و تری گلیسیرید هم نامیده میشوند. این لیپیدها در نتیجه استرفیکاسیون یک ملکول گلیسرول با سه ملکول اسید چرب به وجود می آیند. طول زنجیره هیدروکربنی اسیدهای چرب می تواند متفاوت بوده و دارای پیوند دو گانه نیز باشند.
3- موم ها: موم ها به صورت پوششی محافظت کننده بر روی میوه جات و برگ گیاهان و نیز روی مو و پوست جانوران ایفای نقش می کنند. موم ها، استر های اسید چرب اشباع و یا غیر اشباع بلند زنجیر با الکل های نوع اول بلند زنجیر می باشند. ریشه اسید های چرب شرکت کننده در ساختمان موم ها می تواند بین 17 تا 30 اتم کربن داشته باشد.
4- فسفو لیپیدها: ساختمان شیمیایی این ترکیبات عبارت است از یک مولکول گلیسرول که 2 اسید چرب در موقعیت 1 و 2 آن استریفیه شده و به موقعیت 3 آن نیز یک گروه فسفات متصل شده و یک الکل قطبی مثل کولین یا اتانول آمین نیز به گروه فسفات متصل شده است. گلیسرول استریفیه شده به همراه گروه فسفات، فسفاتیدات نامیده می شود.
5- اسفنگو لیپیدهااسفنگو لیپیدها دومین دسته بزرگ لیپیدهای غشایی را تشکیل می دهند و مانند فسفو لیپیذها دارای یک سر قطبی و دو دنباله غیر قطبی هستند ولی بر خلاف فسفو لیپید ها دارای گلیسرول نیستند. اسفنگولیپیدها از سه جز ساختمانی تشکیل شده اند که عبارتند از: یک مولکول اسید چرب بلند زنجیر، یک مولکول اسفنگوزین یا مشتقات آن و یک سر الکلی قطبی. سه دسته اصلی اسفنگولیپیدها عبارتند از: اسفنگومیلین ها، گانگلیوزیدها، سربروزیدها.
6- استروییدها: این گروه از چربی ها از مشتقات پرهیدروسیکلوپنتانوفنانترن محسوب می شوند. همه استروییدها دارای ساختمان چهار حلقه ای هستند. و از معروف ترین آنها می توان کلسترول، اسیدهای صفراوی و هورمون های جنسی را نام برد.
7- گلایکولیپیدها: این ترکیبات مشتقات دوگانه دوست کمپلکس کربوهیدرات-گلیسرید هستند ولی دارای گروه فسفات نیستند.
8-لیپوپروتیین ها: این ترکیبات کمپلکس هایی از لیپید و پروتیین هستند که به 2 دسته لیپوپروتیین های غشایی و لیپوپروتیین های ناقل تقسیم می شوند. از انواع لیپو پروتیین های ناقل می توان شیلو میکرون ها،VLDLT،LDL و HDL را نام برد.
9- گلیسریل اترها: این دسته از لیپیدها از یک مولکول گلیسرول تشکیل شده اند که در موقعیت 1 آن یک الکیل اتر اشباع یا غیر اشباع، در موقعیت 2 آن یک ریشه آسیل و در موقعیت 3 آن نیز یک ریشه آسیل دیگر یا یک گروه فسفوریل کولین قرار گرفته است.
10- ترپن ها: این لیپیدها از واحدهای پنج کربنی تکرار شونده ای به نام ایزوپرن Isoprene)) یا ایزوپرینویید (Isopernoid) با ساختمان شیمیایی 2- متیل-1و3 بوتادی ان تشکیل شده اند.
نقش لیپیدها
لیپیدها در ساختمان غشاهای بیولوژیکی شرکت میکنند. مادهٔ ذخیرهای جهت تاُمین انرژی میباشند. بهترین حلال برای ویتامینهای محلول در چربی هستند. اسیدهای چرب ضروری بدن را تأمین میکنند. در پدیدهٔ شناسایی سلول نقش مهمی دارند. به دلیل نیمه هادی بودن وسیله مناسبی برای حفظ موجودات خونگرم که در قطبین زندگی میکنند به شمار میآیند و در بیوسنتز ترکیبات شبه هورمون به خصوص پروستاگلندینها شرکت میکنند.
در این صفحه تعداد 1884 مقاله تخصصی درباره لیپید که در نشریه های معتبر علمی و پایگاه ساینس دایرکت (Science Direct) منتشر شده، نمایش داده شده است. برخی از این مقالات، پیش تر به زبان فارسی ترجمه شده اند که با مراجعه به هر یک از آنها، می توانید متن کامل مقاله انگلیسی همراه با ترجمه فارسی آن را دریافت فرمایید. در صورتی که مقاله مورد نظر شما هنوز به فارسی ترجمه نشده باشد، مترجمان با تجربه ما آمادگی دارند آن را در اسرع وقت برای شما ترجمه نمایند.
مقالات ISI لیپید (ترجمه نشده)
مقالات زیر هنوز به فارسی ترجمه نشده اند. در صورتی که به ترجمه آماده هر یک از مقالات زیر نیاز داشته باشید، می توانید سفارش دهید تا مترجمان با تجربه این مجموعه در اسرع وقت آن را برای شما ترجمه نمایند.
Keywords: لیپید; HFD/STZ rat model; Lipid; Cholesterol and glucose metabolism; Bile acid transporters; Inflammation; Mitochondrial and endoplasmic reticulum oxidative stress;