هموگلوبین(به انگلیسی: Hemoglobin) به طور فراوان در گلبول های قرمز خون یافت می شود. هموگلوبین پروتئینی است که در گلبول های قرمزخون قرار دارد. گلبول های قرمزخون کار انتقال اکسیژن از ریه به بافت های بدن را انجام می دهند. آهن موجود در هموگلوبین خون را قرمز می کند. و اندازه طبیعی هموگلوبین بستگی به سن و جنس بیمار دارد. هموگلوبین اکسیژن را از ریه دریافت میکند تا اُکسیهموگلوبین (Oxyhemoglobin) را شکل دهد و آن را به بافتها و اعضای بدن برساند، جاییکه اکسیژن را آزاد نموده و دیاکسیدکربن را جذب میکند. به ترکیب دیاکسیدکربن و هموگلوبین، کربامینوهموگلوبین (Carbaminohemoglobin) گفته میشود و CO2 را به ریهها حمل میکند
هموگلوبین همچنین یک فعالیت بافرینگ هم انجام میدهد؛ به دلیل اینکه میتواند با یونهای هیدروژن ترکیب شود، در نگهداشتن pH خون در یک مقدار ثابت، یک نقش اساسی ایفا میکند.
غلظت کل هموگلوبین (Total Hemoglobin concentration) یک معیار از کمیت این پروتئین بر حجم خون است و در واحد گرم بر ۱۰۰ میلیلیتر (g/dl) از خون وریدی گزارش میشود. در یک انسان بالغ نرمال، مقادیر میانگین 15g/dl برای آقایان و 13g/dl برای خانمها است. در هنگام تولد، غلظت میانگین هموگلوبین حدود 20g/dl است اما به سرعت به مقدار 12g/dl کاهش پیدا میکند و تا سنین ۱۰-۱۲ سال ثابت باقی میماند، سپس به آرامی به مقادیر فرد بالغ افزایش پیدا میکند.
هموگلوبین از ۲ زنجیره آلفا و ۲ زنجیره بتا متشکل شده اند. هر زنجیره از یک مولکول تشکیل شده و درون هر مولکول، عنصر آهن جا دارد که اکسیژن و دی اکسید کربن را در بدن متحرک هستند. هموگلوبین، شکل گلبول های قرمز خون را نگه می دارند. اگر شکل گلبول قرمز تغییر کند، درعملکردش خلل وارد می شود و جریان خون دچار مشکل می شود. کاهش هموگلوبین خون نشانه کم خونی در بدن است
تشکیل مولکول هموگلوبین
سنتز مولکول هموگلوبین در گلبولهای قرمز اولیه شروع میشود و تا زمانی که گلبول قرمز، مغز استخوان را ترک میکند و وارد خون میشود، برای حدود یک روز به تشکیل مقادیر ناچیزی هموگلوبین ادامه میدهند. هر مولکول هم پس از تشکیل شدن با یک زنجیره پلی پپتیدی بسیار دراز موسوم به گلوبین که در ریبوزومها ساخته میشود، ترکیب شده و یکی از اجزا هموگلوبین موسوم به یک زنجیره هموگلوبین را تشکیل میدهد.
هر یک از این زنجیرهها دارای وزن مولکولی 16000 بوده و چهار عدد از آنها به نوبه خود بطور سست به یکدیگر متصل شده و مولکول کامل را میسازند. چون هر زنجیره یک گروه هم دارد، چهار اتم آهن در هر مولکول هموگلوبین وجود دارد که هر یک از آنها میتواند یک مولکول اکسیژن را حمل کند. هموگلوبین دارای وزن مولکولی 64458 دالتون است.
تخریب هموگلوبین
عمر گویچههای قرمز خون حدود 120 روز میباشد و پس از پایان این مدت بوسیله ماکروفاژها در طحال، کبد و مغز استخوان فاگوسیته میشوند. پس از فاگوسیته شدن گویچه قرمز، بخش پروتئینی هموگلوبین به اسیدهای آمینه تجزیه میشود و آهن آزاد شده به پروتئینها متصل شده و به صورت هموسیدرین یا فریتین در داخل آنها ذخیره میشود و در مواقع لازم پس از حمل به مغز استخوان، برای سنتز هموگلوبین جدید مورد استفاده قرار میگیرد. پورفیرین به بیلیروبین تبدیل و پس از حمل به کبد به صورت محلول در آمده و همراه صفرا دفع میگردد.
تحت شرایط ویژهای نظیر قرار گیری در محلولهای هیپوتونیک و یا تحت تاثیر موادی مانند سم مار، هموگلوبین از درون گویچههای قرمز خارج میگردد که این حالت را همولیز (hemolysis) مینامند. هموگلوبین، پس از همولیز، سرنوشتی مانند هموگلوبین گویچههای قرمز فاگوسیته شده پیدا میکند. به همین دلیل، درصورتی که همولیز به حدی باشد که کبد قادر به دفع همه بیلیروبین تشکیل شده نباشد، یرقان پدید میآید که با توجه به علت پیدایش آن، یرقان همولیتیک نامیده میشود.
مزیت فیزیولوژیک حضور هموگلوبین در گلبول قرمز، بهبود در رساندن اکسیژن به بافتها و اعضای بدن است. قابلیت حل اکسیژن در آب بسیار پایین است، بنابراین مقادیر کمی اکسیژن از طریق diffusion منتقل میشود. هموگلوبین، امکان انتقال اکسیژن از یک راهِ سریعتر و کارآمدتری را نسبت به diffusion، فراهم میآورد. وجود هموگلوبین، میزان اکسیژن قابل انتقال در یک لیتر خون را تا ۵۰ برابر افزایش میدهد. هموگلوبین (Hb) یک پروتئین است که در گلبولهای قرمز یافت میشود و نقشی اساسی در حمل اکسیژن (O2) و دیاکسیدکربن (CO2) ایفا میکند.
در این صفحه تعداد 2562 مقاله تخصصی درباره هموگلوبین که در نشریه های معتبر علمی و پایگاه ساینس دایرکت (Science Direct) منتشر شده، نمایش داده شده است. برخی از این مقالات، پیش تر به زبان فارسی ترجمه شده اند که با مراجعه به هر یک از آنها، می توانید متن کامل مقاله انگلیسی همراه با ترجمه فارسی آن را دریافت فرمایید. در صورتی که مقاله مورد نظر شما هنوز به فارسی ترجمه نشده باشد، مترجمان با تجربه ما آمادگی دارند آن را در اسرع وقت برای شما ترجمه نمایند.
مقالات ISI هموگلوبین (ترجمه نشده)
مقالات زیر هنوز به فارسی ترجمه نشده اند. در صورتی که به ترجمه آماده هر یک از مقالات زیر نیاز داشته باشید، می توانید سفارش دهید تا مترجمان با تجربه این مجموعه در اسرع وقت آن را برای شما ترجمه نمایند.
Keywords: هموگلوبین; Hb, hemoglobin; HbA, human normal adult hemoglobin; TOF, time of flight; HDX, hydrogen/deuterium exchangeneutron protein crystallography; hemoglobin; Bohr effect; protonation state; histidine
Keywords: هموگلوبین; Direct electrochemistry; Electrocatalysis; Bi4Ti3O12 sub-microspheres; Hemoglobin; Hydrogen bond and electrostatic assembly; Biosensor