لجن (به انگلیسی: Sewage sludge)، ماده نیمهجامد باقیمانده از تصفیه فاضلاب خانگی یا فاضلاب صنعتی است. لجن حاصل از تصفیهخانههای فاضلاب (اسلاج) (به انگلیسی: Sludge) و لجن حاصله از سپتیکتانکها (سپتیج) (به انگلیسی: Septage) دو مفهوم متفاوت هستند و نباید با هم اشتباه شوند. هنگامی که فاضلاب وارد یک تانک تهنشینی اولیه (Primary settling tank) میشود، تقریباً 6۰٪ از مواد جامد معلق در یک و نیم ساعت نخست، تهنشین میشوند. این مجموعه از مواد جامد به لجن خام معروف است و تا پیش از فعال شدن فرایند بیهوازی، «تازه» گفته میشود. هنگامی که باکتریهای بیهوازی آن را فراگیرند، لجن در زمانی کوتاه میگندد و تا پیش از این رویداد باید آن را از استخر تهنشینی خارج کرد.
حذف ذرات قابل ته نشینی، چربی و روغن های موجود در فاضلاب رستوران ها و سالن های غذا خوری جهت جلوگیری از پر شدن سریع چاه جذبی و گرفتگی لوله ها به سبب تجمع چربی و ذرات درشت قابل ته نشین از مزایای استفاده از این نوع سپتیک تانکها می باشد. انواع لجن و مواد دیگر مثل مواد حاصل از غربال کردن، شن و ماسه و آشغال در یک تصفیه خانه فاضلاب، بر اساس نوع واحد و روش کار آن متفاوت است. لجن فاضلاب را میتوان بهطورمعمول به لجن اولیه؛ لجن ثانویه و لجن شیمیایی دستهبندی کرد. لجن حاوی مواد جامد قابل تهنشینی مثل مواد مدفوعی، فیبرها، سیلت ها، مواد زائد غذایی، تودههای بیولوژیکی، ترکیبات شیمیایی آلی و معدنی شامل فلزات سنگین و عناصر کمیاب است.
لجن اولیه:
برای جداسازی مواد جامد قابل تهنشینی فاضلاب خام از فرایند فیزیکی تهنشینی اولیه استفاده میکنند. بهطورمعمول 50 درصد کل مواد جامد لجن مربوط به وزن خشک مواد جامد لجن اولیه در تصفیه خانهی فاضلاب است که (با فرایند تهنشینی اولیه و تصفیهی ثانویه به روش مرسوم لجن فعال فعالیت میکند) میباشد. این لجن در مقایسه با لجنهای شیمیایی و بیولوژیکی، چون از ذرات جدا از هم تشکیلشده است سریعتر آبگیری شده و کیک خشکتری حاصل میشود. برای تصفیه این نوع از لجنها نیازی به آمایش لجن نمیباشد.
از ویژگیهای برجسته این لجنها این است که فسادپذیر است و اگر بدون تصفیه درجایی بماند، بوهای ناخوشایندی ایجاد میکند.
لجن ثانویه:
این لجن به دلیل آنکه از فرایندهای تصفیهی بیولوژیکی مثل لجن فعال، بیوراکتور های غشایی، صافیهایچکنده و دیسکهای دوار بیولوژیکی حاصل میشود، لجن بیولوژیکی نام دارد. واحدهای تصفیه با تهنشینی اولیه بهطورمعمول لجن بیولوژیکی نسبتاً خالص (حاصل از مصرف مواد الی محلول و نامحلول در سیستم تصفیهی ثانویه توسط باکتریها) را تولید میکند. این نوع لجن همچنین حاوی مواد جامدی است که با زلالساز اولیه بهراحتی خارج نمیشود. لجن ثانویه در واحدهایی که فاقد تهنشینی اولیهاند، ممکن است حاوی ذرات ریزی مثل دانه و فیبر نیز باشد.
این نوع از لجنها به دلیل وجود لختههای بیولوژیکی سبک، سختتر از لجن اولیه آبگیری میشود.
لجن شیمیایی:
مواد شیمیایی بهطور گستردهای در تصفیه فاضلاب بهویژه در تصفیه فاضلاب صنعتی برای رسوب دادن و جداسازی مواد جامد معلق به کار میروند. در همهی این موارد، لجنهای تشکیلشده شیمیایی خواهد بود. یک استفاده معمول از مواد شیمیایی برای جداسازی یک ماده از فاضلاب رسوب دادن فسفر است. در برخی از واحدهای تصفیه فاضلاب مواد شیمیایی برای انجام فرایندهای بیولوژیکی اضافه شود. در این صورت مواد شیمیایی رسوبکرده، با لجن بیولوژیکی مخلوط میشود.
خصوصیات لجن اولیه:
این لجن تازه، سوسپانسیون قهوهای روشن یا خاکستری با مواد جامد در اندازههای و ترکیبات مختلف است. به دلیل زیاد بودن ترکیبات آلی در لجن اولیه این لجن بهسرعت فاسد شده و به فاز بیهوازی وارد میشود که با تغییر رنگ آن به خاکستری تیره یا سیاه بوی بد بهخوبی مشخص است.
خصوصیات لجن فعال:
لجن فعال بیشتر حاوی سلولهای باکتریایی است که لزج است و بهسختی آبگیری میشود. رنگ این لجن خاکستری روشن یا قهوهای تیره است. غلظت مواد جامد معلق در آن 0. 4 تا 1. 5 درصد است.
در این صفحه تعداد 1830 مقاله تخصصی درباره لجن که در نشریه های معتبر علمی و پایگاه ساینس دایرکت (Science Direct) منتشر شده، نمایش داده شده است. برخی از این مقالات، پیش تر به زبان فارسی ترجمه شده اند که با مراجعه به هر یک از آنها، می توانید متن کامل مقاله انگلیسی همراه با ترجمه فارسی آن را دریافت فرمایید. در صورتی که مقاله مورد نظر شما هنوز به فارسی ترجمه نشده باشد، مترجمان با تجربه ما آمادگی دارند آن را در اسرع وقت برای شما ترجمه نمایند.
مقالات زیر هنوز به فارسی ترجمه نشده اند. در صورتی که به ترجمه آماده هر یک از مقالات زیر نیاز داشته باشید، می توانید سفارش دهید تا مترجمان با تجربه این مجموعه در اسرع وقت آن را برای شما ترجمه نمایند.