دانلود مقالات ISI درباره تمایز سلولی + ترجمه فارسی

تمایز سلولی(به انگلیسی: Cell differentiation) فرآیندی است که طی آن یاخته ها از نظر ویژگی‌های عملکردی به سطح بالاتری گذار می‌کنند. عملیات «تمایز» در طول رشد و گسترش یک جاندار پریاخته‌ای (از تک‌یاخته‌ای تخم بارور∗ به سامانه‌ای پیچیده از یاخته‌ها و بافتهای گوناگون) بارها صورت می‌گیرد. در زیست‌شناسی تکوینی، تمایز سلولی فرآیندی است که یک سلول از یک نوع به نوعی دیگر تغییر می‌کند. اغلب یک سلول به یک نوع تخصص یافته تر تغییر می‌کند. فرایند تمایز چندین بار در طول تکوین یک ارگانیسم چند سلولی که از یک زیگوت (سلول تخم) ساده به یک سیستم پیچیده از انواع بافت‌ها و سلول‌ها تغییر می‌کند، رخ می‌دهد. تمایز در طول دوران بزرگسالی همچنان ادامه پیدا می‌کند. برخی از تمایزها در پاسخ به مواجهه با آنتی‌ژن رخ می‌دهند. تمایز به طرز چشمگیری باعث تغییر اندازه، شکل، پتانسیل غشاء، فعالیت متابولیکی و پاسخ دهی به سیگنال‌ها در سلول می‌شود. این تغییرات عمدتاً ناشی از اصلاحات بسیار کنترل شده در بیان ژن و موضوع مطالعه در اپی ژنتیک (epigenetics) هستند. با چند استثناء، تمایز سلولی خود به تنهایی تقریباً هرگز باعث تغییر در توالی DNA نمی‌گردد؛ بنابراین، سلول‌های مختلف می‌توانند ویژگی‌های فیزیکی بسیار متفاوتی داشته باشند با وجودی که ژنوم یکسانی دارند. ویژگیهای اساسی تمایز سلولی اثبات ژنوم ضمن تمایز حفظ حالت پر توانی سلولهای تمایز یافته یکی از دلایل روشن برای ثابت ماندن ژنوم ضمن تمایز سلولی است. سلولهای تمایز یافته بافتهای مختلف بدن یک جاندار، دارای تعداد و نوع یکسانی از ژنها می‌باشند و تفاوت بین سلولهای تخصص یافته مربوط به سرعتهای مختلف بروز ژنها می‌باشند. پایداری تمایز سلولی توجه به تقسیمهای میتوزی سلولهای تمایز یافته‌ای که قدرت تقسیم خود را حفظ کرده‌اند و نتایج حاصل از این تقسیمها نشان می‌دهد که بطور معمول از تقسیم سلولهای پارانشیمی و کلانشیمی در گیاهان، یا سلولهای کبدی و پوستی در جانوران و انسان، سلولهای جدیدی از همان نوع سلول تمایز یافته قبلی بوجود می‌آید. مهار حالت پر توانی در سلولهای تمایز یافته در سلولهایی که تمایز ویژه‌ای پیدا می‌کنند با خاموش ماندن عده زیادی از ژنها در روشن بودن تعداد دیگری از ژنها، عملا بخش مهمی از تواناییهای سلول، مهار شده‌اند. مثلا در گویچه‌های قرمز، مقدار زیادی گلوبین سنتز می‌شود، اما سنتز بسیاری از پروتئینهای دیگر مهار شده است. سطوح مختلفی از توانایی سلول برای تمایز به انواع دیگر سلول، وجود دارد. سلولی که می‌تواند به همهٔ انواع سلول‌ها، از جمله بافت جفتی تمایز یابد، با عنوان همه توان (totipotent) شناخته می‌شود. در پستانداران، تنها سلول زیگوت و بلاستومرهای بعد از آن همه توان هستند، در حالی که در گیاهان بسیاری از سلول‌های تمایز یافته می‌توانند با تکنیک‌های سادهٔ آزمایشگاهی همه توان شوند. سلولی که می‌تواند به همهٔ انواع سلول از یک ارگانیسم بالغ تمایز یابد، پرتوان (pluripotent) نامیده می‌شود. چنین سلول‌هایی در گیاهان رده بالاتر سلول‌های مریستماتیک (meristematic) و در حیوانات سلول‌های بنیادی جنینی (embryonic stem cells) نامیده می‌شوند، هر چند برخی گروه‌ها حضور سلول‌های همه توان بزرگسال را گزارش می‌دهند. انواع مختلف تمایز سلولی تمایز ریختی یکی از پدیده‌های مهم در تمایز سلولی، پدیدار شدن شکل ویژه هر نوع از سلولها است. به نحوی که سلولهای ماهیچه‌ای با سلولهای عصبی، براساس تفاوت در شکل و اندازه، می‌توان از هم شناسایی کرد. در پروکاریوتها و بویژه باکتریها، تفاوت شکل و اندازه راهی برای شناسایی جنس و حتی گونه‌ها و اساسی برای گروه‌ بندی است. تمایز ساختاری تمایز ساختاری در حد همه اندامکها و اجزای تشکیل دهنده سلولها و حتی مواد ذخیره‌ای آنها صورت می‌گیرد. این نوع تمایز موجب تغییر شکل و جنس مواد در بخشهای مختلف سلول مثل دیواره سلولی در سلولهای گیاهان، غشا و سیتوپلاسم، مواد بین سلولی، ترکیبات سطح سلول در سلولهای جانوران و قسمتهای درونی سلولها می‌شود. تمایز سوخت و سازی متناسب با پیشرفت تمایز و برای امکان آن، نوع واکنشهای سوخت و سازی سلولها تغییر می‌کند. برای مثال، سلولهای ترشح کننده هورمونها تنها پس از رسیدن به حدی از رشد و تمایز خود، می‌تواند هورمون ترشح کند. چرا که برای ترشح هورمون، نیاز به اندامکهای خاص و آنزیمهای اختصاصی می‌باشد. تمایز فیزیولوژیکی تمایز سلولی، لازمه کسب تواناییهای فیزیولوزیکی ویژه و انجام پدیده های زیستی اختصاصی است. مثلا در مورد سلولهای ماهیچه‌ای، تولید مقدار قابل توجهی از پروتئینهای مؤثر در انقباض مثل اکتین و میوزین، نیاز است.