دانلود مقالات ISI درباره آرایه‌شناسی (ابهام‌زدایی) + ترجمه فارسی

آرایه‌شناسی (ابهام‌زدایی) ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد: آرایه‌شناسی آرایه‌شناسی (زیست‌شناسی) آرایه‌شناسی لینه‌ای آرایه‌شناسی (به انگلیسی: Taxonomy)، کار و دانش رده‌بندی (دسته‌بندی) را گویند. ریشهٔ این واژه یونانی است. آرایه‌شناسی یا همان فرایند طبقه‌بندی از یکاهای قابل طبقه‌بندی‌ای به نام آرایه‌ها، یا از انواع اشیایی که متناوباً و به دنبال هم در یک سلسله مراتب ساختاری چیده شده‌اند تشکیل یافته‌است که نوعاً با زیرمجموعه‌ها یا زِبَرمجموعه‌های آن (مجموعه‌ای که این را در بر گرفته‌است) رابطه دارند و همانند رابطه پدر-فرزندی است. در یک رابطهٔ زیرمجموعه‌ای یا زبرمجموعه‌ای، زیرگروه یک شیء (چیز) مطابق با یک تعریف همانند زبرگروه آن محدودیت یکسانی دارند کما که بیشتر هم باشد. برای مثال، ماشین یک زیرمجموعه‌ای از وسایل نقلیه‌است؛ بنابراین هر ماشینی یک وسیله نقلیه‌است، اما هر وسیله نقلیه‌ای ماشین نیست؛ بنابراین، یک چیز برای اینکه ابتدا یک ماشین و سپس یک وسیله نقلیه باشد به یک سری از محدودیت‌ها احتیاج دارد. دانش آرایه‌شناسی آلفا (به انگلیسی: Alpha Taxonomy) یا آرایه‌شناسی زیستی که در بسیاری از مواقع برای سادگی، تنها آرایه‌شناسی (Taxonomy) خوانده می‌شود، دانشی است که با یافتن، شناسایی، نام‌گذاری، توصیف و رده‌بندی جانداران سر و کار دارد. هر جانداری در جایگاه ویژه‌ای در سلسله مراتب طبقه‌بندی قرار می‌گیرد؛ به هر سطح از طبقه‌بندی، یک آرایه (Taxon) گفته می‌شود. گرچه اغلب سامانه‌شناسی، آرایه‌شناسی و رده‌بندی (یا طبقه‌بندی) به صورت مترادف به کار می‌روند، ولی هریک تعریف و کاربرد خاص خود را دارد. در واقع طبقه‌بندی زیرمجموعهٔ آرایه‌شناسی و هردو زیرمجموعه‌های سامانه‌شناسی هستند. گیاه‌شناس و پزشک سوئدی کارل لینه (۱۷۰۷ تا ۱۷۷۸) پایه‌گذار طبقه‌بندی گیاهان و جانوران به شکل امروز آن است که آرایه‌شناسی لینه‌ای نامیده می‌شود. آرایه‌شناسی لینه‌ای - بسته به کاربرد - به یکی از این دو اشاره دارد: رده‌بندی (آرایه‌شناسی) توسط لینه، چنان‌که در کتاب سامانه طبیعت (کتاب) (چاپ نخست در ۱۷۳۵ (میلادی)) و آثار پسینش ارائه گردید. در این آرایه‌شناسی، طبیعت به سه فرمانرو تقسیم می‌شود: کان، گیاه، جانور. فرمانروها به رده‌ها (class)، رده‌ها به راسته‌ها (order)، راسته‌ها به سرده‌ها (genus) و سرده‌ها به گونه‌ها (species) تقسیم می‌شوند، با یک طبقهٔ پایینتر به نام جوره (variety). اصطلاح دیگری برای طبقه‌بندی علمی، به مفهوم سنتی کلمه، که همان رده‌بندی رتبه-پایه (طبقه-پایه) است. در این روش، هر جانداری در جایگاه ویژه‌ای از نظر دسته‌بندی قرار می‌گیرد. به هر سطح از طبقه‌بندی، یک آرایه (Taxon) گفته می‌شود. این معنا به ویژه در برابر سامانه‌شناسی هم‌نیایی، که ارگانیسم‌ها (اندامگان‌ها) را به صورت کلادها دسته‌بندی می‌کند، به کار می‌رود. بدین ترتیب، «آرایه‌شناسی لینه‌ای» انتزاعی است ازآنچه که در عمل زمینه‌ها و رشته‌های جدایی هستند که راه‌کارهایی همانند را به کار می‌گیرند. روش رده‌بندی رتبه-پایهٔ (طبقه-پایهٔ) موجودات زنده در اصل توسط لینه توده‌پسند شد و از این‌رو بعدها نام وی را بر آن نهادند و آن را «آرایه‌شناسی لینه‌ای» برخواندند، گرچه این روش پس از وی دگرگونی چشمگیری داشته‌است.